شب یلداتون مبارک!!

بفرما هندونه

  شب یلداتون مبارک

ادامه ی مطلب با مطالبی از شب یلدا:

شب یلدا

سفرهٔ شب یلدا


شب یَلدا یا شب چلّه بلندترین شب سال
در نیم‌کرهٔ شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب
آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز)
تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) اطلاق می‌شود. ایرانیان و بسیاری از دیگر اقوام شب یلدا
را جشن می‌گیرند. این شب در نیم‌کره شمالی با انقلاب زمستانی مصادف است و به همین دلیل از آن زمان
به بعد طول روز بیش‌تر و طول شب کوتاه‌تر می‌شود.


نام


واژهٔ
«یلدا» ریشهٔ سریانی دارد و به‌معنای «ولادت» و «تولد» است. منظور از
تولد، ولادت خورشید (مهر/میترا) است. رومیان آن را ناتالیس آنایکتوس یعنی روز تولد
مهر شکست‌ناپذیر می‌نامند.[۱]
ابوریحان بیرونی از این جشن با نام «میلاد اکبر» نام
برده و منظور از آن را «میلاد خورشید» دانسته‌است.[۲]


پیشینهٔ
جشن


یلدا و جشن‌هایی
که در این شب برگزار می‌شود، یک سنت باستانی است. مردم روزگاران دور و گذشته، که
کشاورزی، بنیان زندگی آنان را تشکیل می‌داد و در طول سال با سپری شدن فصل‌ها و
تضادهای طبیعی خوی داشتند، بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند کارها و فعالیت‌های
خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت و حرکت و
قرار ستارگان تنظیم کنند.


آنان
ملاحظه می‌کردند که در بعضی ایام و فصول روزها بسیار بلند می‌شود و در نتیجه در آن
روزها، از روشنی و نور خورشید بیشتر می‌توانستند استفاده کنند. این اعتقاد پدید
آمد که نور و روشنایی و تابش خورشید نماد
نیک و موافق بوده و با تاریکی و ظلمت شب در نبرد و کشمکش‌اند. مردم دوران باستان و
از جمله اقوام آریایی، از هند و ایرانی - هند و اروپایی، دریافتند که کوتاه‌ترین روزها، آخرین
روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شب‌ها
کوتاهتر می‌شوند، از همین رو آنرا شب زایش خورشید نامیده و آنرا آغاز سال قرار
دادند.[۳]
بدین‌سان در دوران کهن فرهنگ اوستایی، سال با فصل سرد شروع می‌شد و در اوستا، واژه Sareda, Saredha
«سَرِدَ» یا «سَرِذَ» که مفهوم «سال» را افاده می‌کند، خود به معنای «سرد» است و
این به معنی بشارت پیروزی اورمزد بر اهریمن و روشنی بر تاریکی است.[۴]
در آثارالباقیه ابوریحان بیرونی، ص ۲۵۵، از روز اول دی ماه، با عنوان
«خور» نیز یاد شده‌است و در قانون مسعودی نسخه موزه بریتانیا در لندن،
«خُره روز» ثبت شده، اگرچه در برخی منابع دیگر «خرم روز» نامیده شده است.[۵]
در برهان قاطع ذیل واژه «یلدا» چنین آمده است:


[list][*]«یلدا شب اول زمستان و شب آخر
پاییز است که اول جَدی و آخر قوس
باشد و آن درازترین شب‌هاست در تمام سال و در آن شب و یا نزدیک به آن شب،
آفتاب به برج جدی تحویل می‌کند و گویند آن شب به غایت شوم و نامبارک می‌باشد
و بعضی گفته‌اند شب یلدا یازدهم جدی است.»[۶][/list]

تاریکی
نماینده اهریمن بود و چون در طولانی‌ترین شب سال، تاریکی اهریمنی بیشتر می‌پاید،
این شب برای ایرانیان نحس بود و چون فرا می‌رسید، آتش می‌افروختند تا تاریکی و
عاملان اهریمنی و شیطانی نابود شده و بگریزند، مردم گرد هم جمع شده و شب را با
خوردن، نوشیدن، شادی و پایکوبی و گفتگو به سر می‌آوردند و خوانی ویژه می‌گستردند،
هرآنچه میوه تازه فصل که نگاهداری شده بود و میوه‌های خشک در سفره می‌نهادند. سفره
شب یلدا، «میَزد» Myazd
نام داشت و شامل میوه‌های تر و خشک، نیز آجیل یا به اصطلاح زرتشتیان، «لُرک» Lork
که از لوازم این جشن و ولیمه بود، به افتخار و ویژگی «اورمزد» و «مهر» یا خورشید
برگزار می‌شد.[۷]
در آیین‌های ایران باستان برای هر مراسم جشن و سرور آیینی، خوانی می‌گستردند که بر
آن افزون بر آلات و ادوات نیایش، مانند آتشدان، عطردان، بخوردان، برسم و غیره،
برآورده‌ها و فرآورده‌های خوردنی فصل و خوراک‌های گوناگون، خوراک مقدس مانند «می‌زد»
نیز نهاده می‌شد.


ایرانیان
گاه شب یلدا را تا دمیدن پرتو پگاه در دامنهٔ کوه‌های البرز
به انتظار باززاییده شدن خورشید می‌نشستند. برخی در مهرابه‌ها
(نیایشگاه‌های پیروان آیین مهر) به نیایش مشغول می‌شدند تا پیروزی مهر و شکست
اهریمن را از خداوند طلب کنند و شب‌هنگام دعایی به نام «نی ید» را می‌خوانند که
دعای شکرانه نعمت بوده‌است. روز پس از شب یلدا (یکم دی ماه) را خورروز (روز
خورشید) و دی گان؛ می‌خواندند و به استراحت می‌پرداختند و تعطیل عمومی بود
(خرمدینان، این روز را خرم روز یا خره روز می‌نامیدند).خورروز در ایران باستان روز برابری انسان‌ها
بود در این روز همگان از جمله پادشاه لباس ساده می‌پوشیدند تا یکسان به نظر آیند و
کسی حق دستور دادن به دیگری نداشت و کارها داوطلبانه انجام می‌گرفت نه تحت امر. در
این روز جنگ کردن و خونریزی حتی کشتن گوسفند و مرغ هم ممنوع بود این موضوع را
نیروهای متخاصم با ایرانیان نیز می‌دانستند و در جبهه‌ها رعایت می‌کردند و خونریزی
به طور موقت متوقف می‌شد و بسیار دیده شده که همین قطع موقت جنگ به صلح طولانی و
صفا تبدیل شده است. در این روز بیشتر از این رو دست از کار می‌کشیدند که نمی‌خواستند
احیاناً مرتکب بدی شوند که آیین مهر ارتکاب هر کار بد کوچک را در روز تولد خورشید
گناهی بسیار بزرگ می‌شمرد. ایرانیان به سرو به چشم
مظهر قدرت در برابر تاریکی و سرما می‌نگریستند و در خورروز در برابر آن می‌ایستادند و عهد می‌کردند
که تا سال بعد یک سرو دیگر بکارند.


تأثیر
یلدا در جشن‌های دیگر اقوام


[list][*]محققان معتقدند که مسیحیت غربی
چارچوب اصلی خود را که به این دین پایداری و شکل بخشیده به مذاهب پیش از
مسیحیت روم باستان از جمله میترایسم مدیون است و برای نمونه تقویم کلیساها، بسیاری
از بقایای مراسم و جشنهای پیش از مسیحیت بخصوص کریسمس را در خود نگاه داشته است و کریسمس به عنوان آمیزه‌ای
از جشن‌های ساتورنالیا و زایش میترا در روم باستان در زمان قرن چهارم میلادی با رسمی شدن
آیین مسیحیت و به فرمان کنستانتین به عنوان زادروز رسمی مسیح در نظر گرفته شد.[۸]
هنگام توسعهٔ آیین‌های رازآمیز در اروپا و سرزمین‌های تحت فرمانروایی امپراتوری روم و پیش از از پذیرفتن آیین مسیحیت،
رومیان هر ساله در روز ۱۷ دسامبر در جشنی به نام ساتورنالیا به سیاره کیوان (ساترن)، ایزد باستانی زراعت، احترام می‌نهادند. این
جشن تا هفت روز ادامه می‌یافت و انقلاب زمستانی را شامل می‌شد. از آنجا که رومیان
از گاهشماری یولیانی در محاسبات خود استفاده می‌کردند
روز انقلاب زمستانی به جای ۲۱ یا ۲۲ دسامبر حدوداً در ۲۵ دسامبر واقع می‌شد.
هنگام عید ساتورنالیا، رومی‌ها اقدام به برپاداشتن جشن و سرور، به تعویق
انداختن کسب و کار و منازعات، هدیه دادن به همدیگر و آزادکردن موقتی برده‌ها
می‌نمودند. همچنین آیین رازآمیز میترائیسم، بر پایه پرستش ایزد باستان ایران زمین، میترا در سرزمین‌های تحت فرمانروایی روم باستان اشاعه زیادی
یافته بود و بسیاری از رومیان، رویداد بلندتر شدن روزها به دنبال انقلاب
زمستانی را با شرکت کردن در مراسمی به منظور بزرگداشت میترا، جشن می‌گرفتند. این جشنها و سایر مناسک تا روز اول
ژانویه ادامه می‌یافت که رومیان آنرا روز ماه و سال جدید می‌دانستند. پس از
استیلای مسیحیت در اروپا، آداب و رسوم آیین مهر که در زندگی مردم و به‌خصوص
در میان رومیان نفوذ کرده بود هم‌چنان باقی ماند و با آمدن دین جدید رنگ
نباخت. کلیسای کاتولیک روم روز ۲۵ دسامبر را به
عنوان زادروز مسیح برگزید تا به مراسم پگانیسم در آن زمان معنا و مفهوم مسیحی بخشد. برای نمونه،
کلیسا جشن زادروز میترا خدای نور و روشنایی را با جشن بزرگداشت زادروز عیسی
که عهد جدید او را نور و روشنی جهان می‌نامد، جایگزین نمود تا از درآمیختن
این دو مناسبت، نفوذ بیشتری بر زندگی مردم داشته باشد و بزرگ‌ترین جشن آیین
مهر را در خود حل کنند. اکنون کلیسای ارامنه روز ششم ژانویه را که گفته می‌شود
روز غسل تعمید مسیح است را به عنوان روز میلاد مسیح جشن می‌گیرند.[۹]
تاریخدانان، تاریخ دقیق زادروز عیسی را نمی‌دانند. فرانتس کومون، باستان‌شناس بلژیکی و بنیان‌گذار میتراپژوهی مدرن و دیگر میتراپژوهان
همفکر او مفاهیم آیین میترایسم روم را کاملاً برگرفته از آیین مزدیسنا و ایزد ایرانی میترا (مهر) می‌دانند اما این ایده از دهه ۱۹۷۰ میلادی به
بعد به شدت مورد نقد و بازبینی قرار گرفته است و اکنون به یکی از مسائل بسیار
مجادله‌برانگیز در زمینه پژوهش ادیان در دنیای روم و یونان باستان تبدیل شده
است.[۱۰][*]در حدود ۴۰۰۰ سال پیش در مصر
باستان جشن «باززاییده شدن خورشید»، مصادف با شب چله، برگزار می‌شده است.
مصریان در این هنگام از سال به مدت ۱۲ روز، به نشانهٔ ۱۲ ماه سال خورشیدی، به
جشن و پای‌کوبی می‌پرداختند و پیروزی نور بر تاریکی را گرامی می‌داشتند. هم‌چنین
از ۱۲ برگ نخل برای تزیین مکان برگزاری جشن استفاده می‌کردند که نشانهٔ
پایان سال و آغاز سال نو بوده است.[*]در یونان قدیم نیز، اولین روز زمستان روز بزرگ‌داشت خداوند
خورشید بوده است و آن را خورشید شکست ناپذیر، ناتالیس انویکتوس، می‌نامیدند
که از ریشهٔ کلمهٔ ناتال که در بالا اشاره شد برگرفته شده‌است و معنی آن،
میلاد و تولد است. ریشه‌های یلدا در جشن دیگر مرسوم در یونان نیز باقی مانده‌است
از مهم‌ترین این جشن‌های می‌توان به جشن ساتورن اشاره کرد.[*]در قسمت‌هایی از روسیهٔ جنوبی، هم‌اکنون جشن‌های مشابهی به‌مناسبت چله برگزار
می‌شود. این آیین‌ها شباهت بسیاری با مراسم شب چله دارد. پختن نان شیرینی
محلی شبیه به موجودات زنده، بازی‌های محلی گوناگون، کشت و بذرپاشی به صورت
تمثیلی و بازسازی مراسم کشت، پوشانیدن سطح کلبه با چربی، گذاشتن پوستین روی
هره پنجره‌ها، آویختن پشم از سقف، پاشیدن گندم به محوطه حیاط، ترانه‌خوانی و
رقص و آواز و مهم‌تر از همه قربانی کردن جانوران از آیین‌های ویژه این جشن
بوده و هست. یکی دیگر از آیین‌های شب‌های جشن، فالگیری بود و پیشگویی
رویدادهای احتمالی سال آینده. همین آیین‌ها در روستاهای ایران نیز کم و بیش
به چشم می‌خورند که نشان از همانندی جشن یلدا در ایران و روسیه دارند.[*]یهودیان نیز در این شب جشنی با نام «ایلانوت» (جشن
درخت) برگزار می‌کنند و با روشن‌کردن شمع به نیایش می‌پردازند.[*]آشوریان نیز در شب یلدا آجیل مشکل‌گشا می‌خورند و تا پاسی از
شب را به شب نشینی و بگو بخند می‌گذرانند و در خانواده‌های تحصیل کرده آشوری
تفال با دیوان حافظ نیز رواج دارد.[*]نخستین روز زمستان در نزد خرمدینانی که پیرو مزدک
هستند نیز سخت گرامی و بزرگ دانسته می‌شود و از آن با نام «خرم روز» (خره
روز) یاد می‌گردد و آیین‌هایی ویژه در آن روز برگزار می‌شود. این مراسم و
نیز سالشماری آغاز زمستان هنوز در میان برخی اقوام دیده می‌شود که نمونه آن
تقویم محلی پامیر و بدخشان (در شمال افغانستان و جنوب تاجیکستان) است.[/list]

جشن
یلدا و عادات مرسوم در ایران

میز شب یلدا در جشن ایرانیان هلند، دسامبر ۲۰۱۱


ایرانیان
نزدیک به چند هزار سال است که شب یلدا آخرین شب پاییز را که درازترین و تاریکترین
شب در طول سال است تا سپیده دم بیدار می‌مانند و در کنار یکدیگر خود را سرگرم می‌دارند
تا اندوه غیبت خورشید و تاریکی و سردی روحیهٔ آنان را تضعیف نکند و با به روشنایی
گراییدن آسمان به رخت خواب روند و لختی بیاسایند.


در آیین
کهن، بنابر یک سنت دیرینه آیین مهر شاهان ایرانی در روز اول دی‌ماه تاج و تخت شاهی
را بر زمین می‌گذاشتند و با جامه‌ای سپید به صحرا می‌رفتند و بر فرشی سپید می‌نشستند.
دربان‌ها و نگهبانان کاخ شاهی و همهٔ برده‌ها و خدمت‌کاران در سطح شهر آزاد شده و
به‌سان دیگران زندگی می‌کردند. رئیس و مرئوس، پادشاه و مردم عادی همگی یکسان
بودند. البته درستی این امر تایید نشده و شاید افسانه‌ای بیش نباشد. ایرانیان در
این شب باقی‌مانده میوه‌هایی را که انبار کرده بودند به همراه خشکبار و تنقلات می‌خوردند
و دور هم گرد هیزم افروخته می‌نشستند تا سپیده دم بشارت روشنایی دهد زیرا به زعم
آنان در این شب تاریکی و سیاهی در اوج خود است. جشن یلدا در ایران امروز نیز با
گرد هم آمدن و شب‌نشینی اعضای خانواده و اقوام در کنار یکدیگر برگزار می‌شود. متل‌گویی
که نوعی شعرخوانی و داستان‌خوانی است در قدیم اجرا می‌شده‌است به این صورت که
خانواده‌ها در این شب گرد می‌آمدند و پیرترها برای همه قصه تعریف می‌کردند. آیین
شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون
است که همه جنبهٔ نمادی دارند و نشانهٔ برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند،
این میوه‌ها که اغلب دانه‌های زیادی دارند، نوعی جادوی سرایتی محسوب می‌شوند که
انسان‌ها با توسل به برکت‌خیزی و پردانه بودن آنها، خودشان را نیز مانند آنها برکت‌آور
می‌کنند و نیروی باروی را در خویش افزایش می‌دهند و همچنین انار و هندوانه با رنگ
سرخشان نمایندگانی از خورشید در شب به‌شمار می‌روند. در این شب هم مثل جشن تیرگان، فال گرفتن از کتاب حافظ
مرسوم است. حاضران با انتخاب و شکستن گردو از روی پوکی و یا پُری آن، آینده‌گویی می‌کنند.


استان آذربایجان (شرقی و غربی)


در خطهٔ شمال و آذربایجان رسم بر این است که در این شب خوانچهای تزیین شده به خانهٔ تازه‌عروس یا
نامزد خانواده بفرستند. مردم آذربایجان در سینی خود هندوانه‌ها را تزئین می‌کنند و
شال‌های قرمزی را اطرافش می‌گذارند. درحالی که مردم شمال یک ماهی بزرگ را تزئین می‌کنند
و به خانهٔ عروس می‌برند.


استان مازندران


در
مازندران شب یلدا بسیار با اهمیت و گرامی داشته می‌شود. در این شب همه مردم به
خانه پدر بزرگها و مادر بزرگها رفته و ضمن دور هم نشینی و خواندن فال حافظ و
فردوسی خوانی به خوردن تنقلات و میوه جات خصوصا" انار و هندوانه و ازگیل می‌پردازند
و با خوردن و نوشیدن و شنیدن صحبتها و داستان‌های بزرگترها شب را به صبح می رسانند
و معتقدند که صبح بعد از یلدا روز پیروزی خورشید بر سیاهی و تاریکیها است.


استان فارس


سفرهٔ مردم
شیراز مثل سفرهٔ نوروز رنگین است. مرکبات و هندوانه برای سرد مزاج‌ها
و خرما و رنگینک برای گرم مزاج‌ها موجود است. حافظ‌خوانی
جزو جدانشدنی مراسم این شب برای شیرازی‌هاست. البته خواندن حافظ در این شب نه تنها
در شیراز مرسوم است، بلکه رسم کلی چله‌نشینان شده‌است.


استان همدان


همدانی‌ها
فالی می‌گیرند با نام فال سوزن. همه دور تا دور اتاق می‌نشینند و پیرزنی به
طور پیاپی شعر می‌خواند. دختر بچه‌ای پس از اتمام هر شعر بر یک پارچه نبریده و آب
ندیده سوزن می‌زند و مهمان‌ها بنا به ترتیبی که نشسته‌اند شعرهای پیرزن را فال خود
می‌دانند. همچنین در مناطق دیگر همدان تنقلاتی که مناسب با آب و هوای آن منطقه‌است
در این شب خورده می‌شود. در تویسرکان و ملایر،
گردو و کشمش و مِیز نیز خورده می‌شود که از معمولترین خوراکی‌های موجود در ابن
استان هاست.


استان خراسان


در شهرهای خراسان خواندن شاهنامهٔ فردوسی در این شب مرسوم است. یکی از آیین‌های
ویژه شب یلدا در استان خراسان رضوی و خراسان جنوبی برگزاری مراسم «کف زدن» است. در
این مراسم ریشه گیاهی به نام چوبک را که در این دیار به «بیخ» مشهور است، در آب
خیسانده و پس از چند بار جوشاندن، در ظرف بزرگ سفالی به نام «تغار» می‌ریزند.
مردان و جوانان فامیل با دسته‌ای از چوب‌های نازک درخت انار به نام «دسته گز» مایع
مزبور را آنقدر هم می‌زنند تا به صورت کف درآید و این کار باید در محیط سرد صورت
گیرد تا مایع مزبور کف کند. کف آماده شده با مخلوط کردن شیره شکر آماده خوردن شده
و پس از تزیین با مغز گردو و پسته برای پذیرایی مهمانان برده می‌شود. در این میان
گروهی از جوانان قبل از شیرین کردن کف‌ها با پرتاب آن به سوی همدیگر و مالیدن کف
به سر و صورت یکدیگر شادی و نشاط را به جمع مهمانان می‌افزایند.


استان اردبیل


در اردبیل رسم است که خانواده ها شب یلدا دور هم جمع می شوند و تا
پاسی از شب با هم شب نشینی می کنند.هنداونه.انار.پرتقال.تخمه.ماهی پلو و... از
جمله خوراکی هایی است که در استان اردبیل مرسوم هست.


استان گیلان


در گیلان
هندوانه را حتماً فراهم می‌کنند و معتقدند که هر کس در شب چله هندوانه بخورد در
تابستان احساس تشنگی نمی‌کند و در زمستان سرما را حس نخواهد کرد. «آوکونوس» یکی دیگر از خوردنی‌هایی است که
در این منطقه در شب یلدا رواج دارد و به روش خاصی تهیه می‌شود. در فصل پاییز، ازگیل
خام را در خمره می‌ریزند، خمره را پر از آب می‌کنند و کمی نمک هم به آن می‌افزایند
و در خم را می‌بندند و در گوشه‌ای خارج از هوای گرم اتاق می‌گذارند. ازگیل سفت و
خام، پس از مدتی پخته و آبدار و خوشمزه می‌شود. آوکونوس در اغلب خانه‌های گیلان تا
بهار آینده یافت می‌شود و هر وقت هوس کنند ازگیل تر و تازه و پخته و رسیده و
خوشمزه را از خم بیرون می‌آورند و آن را با گلپر و نمک در سینه‌کش آفتاب می‌خورند.(آو=
آب و کونوس = ازگیل). در گیلان
در خانواده‌هایی که در همان سال پسرشان را داماد یا نامزد کرده‌اند رسم است که
طبقی برای خانواده نوعروس می‌فرستند. در این طبق میوه‌ها و خوراکی‌ها و تنقلات ویژه
شب چله به زیبایی در اطراف آراسته می‌شود و در وسط طبق هم یک ماهی بزرگ (معمولا ماهی سفید) تازه و خام همراه با تزیین سبزیجات قرار می‌گیرد
که معتقدند باعث خیر و برکت و فراوانی روزی زوج جدید و همچنین سلامت و باروری
نوعروس می‌گردد.


استان کرمان


مردم کرمان
تا سحر انتظار می‌کشند تا از قارون افسانه‌ای استقبال کنند. قارون در لباس هیزم‌شکن
برای خانواده‌های فقیر تکه‌های چوب می‌آورد. این چوب‌ها به طلا تبدیل می‌شوند و
برای آن خانواده، ثروت و برکت به همراه می‌آورند.


استان قزوین


مردم استان
قزوین نیز همچون دیگر هموطنان ایرانی، این آیین کهن را با رفتن به خانه بزرگ‌ترها
می‌گذرانند. به عقیده بزرگ‌ترها آوردن میوه‌های مختلف خشک و تر و میوه‌های سرخ فام
که به "شب چره" معروف است، همراه با خوراکی‌های دیگر شگون داشته و
زمستان پر برکتی را نوید می‌دهد. در بعضی مواقع که مادر بزرگ‌ها در آوردن تنقلات
تاخیر می‌کنند کوچکترها شعر "هر که نیارد شب چره - انبارش موش بچره" سر
می‌دهند، که مادربزرگ در آوردن "شب چره" تعجیل می‌کند. دراین شب اغلب
مردم قزوین با خوردن سبزی پلو با ماهی‌دودی و سپس هندوانه، انار، انواع تنقلات از
جمله کشمش، گردو، تخمه، آجیل مشگل‌کشا و انجیر خشک، شب نشینی خود را به اولین صبح
زمستانی گره می‌زنند. به عقیده مادر بزرگ‌های قزوینی اگر دراین شب ننه سرما گریه
کند باران می‌بارد، اگر پنبه‌های لحاف بیرون بریزد برف می‌آید و اگر گردنبند
مراوریدش پاره شود تگرگ می‌آید. یکی دیگر از آداب و رسوم "شب یلدا"
فرستادن "خونچه چله" از سوی داماد به عنوان هدیه زمستانی برای عروس است.
در این خونچه برای عروس پارچه، جواهر، کله‌قند و هفت نوع میوه مثل گلابی هندوانه،
خربزه، سیب، به با تزئینات خاصی فرستاده می‌شود.


خوراکی‌ها


انار
و هندوانه جزو مهم ترین ملزومات شب یلدا هستند. همچنین اجیل شب
یلدا نیز در ایران طرفدار بسیاری را دارد .


پانویس


[list=1][*]↑
طبیب‌زاده،
یلدا، ۹.[*]↑
مرادی
غیاث‌آبادی، جشن‌ها و گردهمایی‌ها، ۴۷.[*]↑
هاشم رضی، گاهشماری و جشن‌های ایران باستان، ص ۵۵۳ و ۵۵۴[*]↑
هاشم رضی، گاهشماری و جشن‌های ایران باستان، ص ۵۶۰[*]↑
هاشم رضی، گاهشماری و جشن‌های ایران باستان، ص ۵۵۴[*]↑
هاشم رضی، گاهشماری و جشن‌های ایران باستان، ص ۵۵۴[*]↑
هاشم رضی، گاهشماری و جشن‌های ایران باستان، ص ۵۵۴ و ۵۵۹[*]↑
religion:: History» The survival of Roman religion.
In Encyclopædia
Britannica. Retrieved December 12, 2008,
from Encyclopædia Britannica Online[*]↑
کریسمس،
در دانشنامه انکارتا[*]↑
Mithras.
By Luther
H. Martin.Journal of Biblical Literature,
Vol. ۱۰۶[/list]

منبع:ویکی
پدیا(صفحه)
شب یلداتون مبارک